Meme Muayenesinin Önemi
Günümüzde hastalıkları gelmeden önlemek ya da mümkün olan en erken dönemde tanı koyup hemen tedavi etmek en önemli prensiplerden biridir.
Kadınlarda meme hastalıkları son derece önemlidir. Bu hastalıklardan bir kısmı selim meme hastalıkları olabilir, bunların önemli bir kısmını tedavi etmeye bile gerek yoktur. Bir kısmı habis meme hastalıkları yani kanser olabilir. Maalesef meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanserdir. Kadınlarda görülen tüm kanserlerin %30’unu meme kanseri oluşturuyor. Amerikalı bilim adamlarının istatistiklerine göre günümüzde her 8 Amerikalı kadından birinde meme kanseri görülmektedir. Ülkemizde çok sağlıklı bir istatistik olmamakla birlikte meme kanserlerinde bir artış olduğu gözlenmektedir.
Bu yazıda kadınlarımızın meme hastalıkları hakkında bilgi sahibi olması ve erken meme kanseri tanısında nelere dikkat etmeleri gerektiğinin vurgulanması amaçlanmıştır.
Meme Muayenesi
Meme muayenesi; hastanın kendi memesini muayene edebilmesi, herhangi bir masraf gerektirmemesi ve uygulanırlılığının kolay olması nedeniyle meme hastalıklarının erken tanısında önemlidir.
Meme muayenesine memenin gözlenmesi ile başlanır. Her iki memesi açık olan hastaya doktor bakar. Bu gözlem muayenesinde: Memelerin simetrisi, sınırları, derinin görünümü incelenir. İki meme bu özellikler açısından kıyaslanır. Şişkinlik, kızarıklık, deride çökme, meme başında çekinti var mı yok mu bunlar araştırılır. Daha sonra elle muayeneye geçilir.
Elle muayene (Palpasyon): Hasta otururken veya yatar pozisyonda her iki meme elle muayene edilmelidir. Memenin palpasyonu ile bakılan özellikler şunlardır: sıcaklık, cilt kalınlığı, bölgesel ya da yaygın hassasiyet, yoğunluğu, asimetri, ele gelen bir kitle olup olmadığı, kitle ele gelmişse bunun yoğunluğu ve komşu dokularla ilişkisine bakılır. Koltuk altı lenf bezleri muayenesi yapılmalıdır. Çünkü meme kanserinin bu lenf bezlerine yayılma olasılığı yüksektir. Meme kanseri genellikle hassas olmayan kenarları düzensiz sert kitleler şeklindedir. Şüpheli kitle genellikle tek taraflıdır. Her iki memedeki benzer bulgular bizi kanserden uzaklaştırır.
Kendi kendini muayene: Hastanın kendi kendini meme muayenesi meme sağlığı farkındalığını, meme kanserinin erken tanınma olasılığını, meme kanserli hastalarda sağ kalım oranını arttırır. Bu nedenle genç kadınlarda meme kanseri görülme sıklığı az da olsa kendi kendini muayene erken yaşta öğretilerek bu durumun alışkanlık halinin alması önemlidir. Adet gören kadınlar meme boyutların kısmen daha az olduğu adet başlangıcından 7-10 gün sonra, menopozdaki kadınlar ise her ay belirledikleri bir günde aylık meme muayenelerini yapmalı ve bir değişiklik tespit ettiklerinde doktorlarına bildirmelidirler.
Kadın her iki memesini ayna önünde ayakta veya oturarak herhangi bir simetri, deride çöküntü ve meme başında çekilme olup olmadığını anlamak için incelemelidir. Otururken veya ayakta dururken hasta kendi memesini diğer elinin parmakları ile dikkatlice muayene etmelidir. Daha sonra sırt üstü yatmalı ve üç orta parmağının uç–iç yüzünü kullanarak memenin her kadranı ve koltuk altı lenf bezleri açısından palpe edilmelidir. Memenin çevresi içindeki alan yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya olacak şekilde palpe edilmelidir. Aylık muayenelerini hatırlatmak üzere kendilerine özel bir takvim günü seçmeleri yararlı bir yöntemdir. Kadınlar elerine gelen her kitlenin meme kanseri olmayacağı; oluşabilecek değişiklikleri veya anormallikleri hekimlerine iletmeleri gerektiği şeklinde bilinçlendirilmelidirler.
Kadınlarda meme kanseri en sık görülen kanserdir. Tedavinin başarısında en önemli faktör erken tanıdır. Kadın hastalıkları ve doğum doktorları olarak özellikle 35 yaşın üstündeki hastalarımıza bunun önemini vurgulamalıyız. Hastalarımıza kendi kendine meme muayenesinin nasıl yapılacağı öğretilmeli, mamografi ve meme ultrasonunun ne zaman ve ne sıklıkla yaptırılması gerektiğini belirtmeli, özellikle risk faktörü taşıyan hastalarımızı yakından izlemeliyiz.
